Khê Cầu, Bình Lục, Tỉnh Thanh Hóa
Một bảy sáu năm nơi sinh ra
Gio-an Đạt rất thật thà
Mẹ hiền chăm sóc vì cha qua đời
Thông minh tư chất trời phú bẩm
Quyết đi tu một tấm chân tình
Dấn thân phục vụ hãm mình
Yêu người mến Chúa hy sinh cho đời
Lời ngài giảng tuyệt vời lôi cuốn
Ai nghe rồi lại muốn nghe thêm
Lời Chúa dạy rất êm đềm
Thực hành ngài bước qua thềm mới hay
Lệnh bắt đạo chua cay ập tới
Vua Cảnh Thịnh lệnh mới truyền ra
Bắt ban Hành giáo khảo tra
Cha đang dâng lễ ở xa nơi này
Bao giáo dân lôi bày đi trốn
Ban Hành giáo gặp khốn ngoài kia
Lòng cha đau xót đầm đìa
Hy sinh để cứu chiên lìa khổ đau
Ngài ung dung tươi màu bước tới
Là Linh mục xứ mới tôi đây
Chúng liền xúm lại bủa vây
Tra gông trói lại đọa đầy bắt đi
Sử kia còn khắc ghi mãi mãi
Gương Giê-su sợ hãi mà chi
Bước đi theo Chúa khác gì
Hy sinh mạng sống cũng vì cứu chiên
Vua Cảnh Thịnh như điên giết hại
Trảm quyết ngài ngay tại Đình Đang
Xác ngài đã được dân làng
Nhà thờ Phúc Nhạc khang trang nấm Mồ (*1)
Máu Tử đạo chảy vô lòng đất
Cho Phát Diệm sức bật vút cao
Máu ngài hiến tế ngày nào
Cánh đồng lúa thắm dâng trào khắp nơi.
Tấm gương ngài đời soi kim cổ (*2)
Gương lành Mục tử cố hy sinh
Hiến dâng mạng sống đời mình
Cứu đàn chiên nhỏ thật xinh vô cùng
Gio-an Đạt bao dung bác ái
Phút Tử đạo thư thái an nhiên
Phép lành ban lại đoàn chiên
Ra đi với nụ cười hiền mến yêu.
Hai tám tháng mười chiều hiến tế 28.10.1898 (*3)
Hôm nay mừng thánh lễ khắp nơi
Tấm gương Thánh Đạt sáng ngời
Ngài là Mục tử tuyệt vời chứng nhân.
Trầm Hương Thơ 28.10.2010
Hiến tế
(1*) Đời sống cha Gioan Đạt là mẫu gương sáng ngời về tình yêu. Yêu lý tưởng, cha hiến thân tu hành, yêu anh em, cha tự nguyện nộp mình, và yêu Thiên Chúa, cha hiến tế chính mạng sống vô giá không thương tiếc. Thi hài vị tử đạo được đưa về an táng tại nhà thờ Phúc Nhạc (Phát Diệm).
Thánh Hiến mạng vì đòan chiên.
(2*) "Người mục tử nhân lành hiến mạng sống cho đòan chiên" (Ga 10,11b). Đó là lời Đức Giêsu, đã được thánh Gioan Đạt đem ra thực hiện một cách tuyệt hảo. Đang khi quân lính truy bắt, cha có thừa cơ hội trốn thoát, nhưng vì thương các tín hữu đang bị tra khảo, thấy quân lính tàn nhẫn đánh đập họ vì mình, cha đã tình nguyện ra trình diện.
(3*)
Hiến lễ dâng Thiên Chúa
Trung tuần tháng 10, ông Hoàng Đệ gọi cha ra công đường tuyên án xử tử. Ông tưởng nghe bản án, cha sẽ kinh sợ và đổi ý, không ngờ cha lại tỏ ra hân hoan khác thường. Về trại giam cha thuật cho các bạn tù nghe án xử như một tin mừng đến với cha. Cha Huấn xứ Bạch Bát giả làm cụ đồ bạn cũ đến thăm, giải tội và đem cho cha Mình Thánh Chúa.
Đúng ngày hành xử, trời bỗng đổ cơn mưa như trút. Cha Đạt, cổ đeo gông nặng trĩu, dưới cơn mưa tầm tã tiến ra pháp trường Tinh hà. Tại đây, giáo dân đã trải chiếu hoa, cha bình tĩnh quỳ xuống cầu nguyện. Khi các quan cho phép, tín hữu ùa đến bên cha lãnh phép lành cuối cùng. Cha khuyên họ : "Là Kitô hữu, chúng ta phải vâng lệnh vua quan trong những điều hợp lý, nhưng trước hết, phải tôn trọng lề luật Chúa".
Một hồi chiêng nổi lên, mọi người phải lui ra xa. Lý hình vung gươm kết liễu cuộc đời vị linh mục trẻ đầy nhiệt huyết và can đảm. Đó là ngày 28.10.1798, khi đó cha Đạt mới 33 tuổi, với chưa đầy một năm phục vụ trong chức Linh mục.
Đức Lêo XIII suy tôn ngài lên bậc Chân phước ngày 27.05.1900.
19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh.
