Vô sản

(Chúa nhật XV TN, năm B)

“Thuận ngôn” luôn “nghịch nhĩ”. Người Việt cũng nói: “Sự thật mất lòng”. Thời nào cũng vậy, điều tốt ít được người ta chăm chú, nhưng điều quấy lại được người ta “quan tâm”. Lời ngay thẳng và chân thật làm người ta “khó chịu”, còn lời nịnh bợ hoặc tâng bốc lại làm người ta thích thú.

Lời Chúa không được người ta vui vẻ đón nhận nên người ta tìm mọi cách để tránh né hoặc “dập tắt” vì Lời Chúa nói thẳng nói thật, “xoáy sâu” và “chạm” vào những nhược điểm của con người, những điều mà người ta muốn “sống để bụng, chết mang theo”. Vì thế, người ta tìm mọi cách chèn ép, đàn áp, hành hạ và bắt bớ những người “dám” nói và sống Lời Chúa.

RA ĐI TAY KHÔNG…

A-mát-gia nói với ông A-mốt: “Này thầy chiêm ơi, mau chạy về đất Giu-đa, về đó mà kiếm ăn, về đó mà tuyên sấm! Nhưng ở Bết Ên này, đừng có hòng nói tiên tri nữa, vì đây là thánh điện của quân vương, đây là đền thờ của vương triều” (Am 7:12-13). Một lời nói rất… “sốc”! Danh từ “thầy chiêm” thường có nghĩa là “chiêm tinh gia”, nhưng ở đây hẳn là không có nghĩa đó mà có thể nghĩa là “thầy chiêm bao”, ý nói người đó không thực tế, mơ hồ hoặc ảo tưởng.

Ngay lập tức, ông A-mốt trả lời ông A-mát-gia: “Tôi không phải là ngôn sứ, cũng chẳng phải là người thuộc nhóm ngôn sứ. Tôi chỉ là người chăn nuôi súc vật và chăm sóc cây sung” (Am 7:14). Lời nói rất thật, rất thẳng, rất rõ ràng, và cũng rất khiêm hạ. Rồi ông nói rằng chính Đức Chúa đã bắt lấy ông khi ông đi theo sau đàn vật, và Đức Chúa đã truyền cho ông: “Hãy đi tuyên sấm cho Ít-ra-en dân Ta” (Am 7:15).

Ông A-mốt là một người bình thường, có thể chỉ là người bình thường nhất trong những người bình thường, là dân lao động nghèo, là người vô sản “chính hiệu”, nhưng Thiên Chúa đã tuyển chọn ông và trao cho ông sứ vụ “tuyên sấm cho dân Ít-ra-en”. Tất nhiên ông ông thể thoái thác, cũng không khiên cưỡng chấp nhận trọng trách, mà vì Thiên Chúa đã “nhẹ nhàng ép buộc” ông, như Thánh Phaolô thổ lộ: “Tình yêu Đức Kitô thôi thúc tôi” (2 Cr 5:14). Đó là cách “triệt buộc” thú vị, như kiểu người ta gọi tình yêu là “Thú Đau Thương” (ca khúc của Nhạc sĩ Phạm Duy phổ thơ của Thi sĩ Lưu Trọng Lư).

Thánh vịnh 85 như nói về ông A-mốt: “Tôi lắng nghe điều Thiên Chúa phán, điều Chúa phán là lời chúc bình an cho dân Ngài, cho kẻ trung hiếu và những ai hướng lòng trí về Ngài” (Tv 85:9). Chúa không cần biết người đó là ai, thuộc giai cấp nào, mà Ngài chỉ cần người đó là người trung tín và chân thật, Ngài “sẵn sàng ban ơn cứu độ cho ai kính sợ Ngài, để vinh quang của Ngài hằng chiếu toả trên đất nước chúng ta” (Tv 85:10). Để nhờ đó, “tín nghĩa ân tình nay hội ngộ, hoà bình công lý đã giao duyên. Tín nghĩa mọc lên từ đất thấp, công lý nhìn xuống tự trời cao” (Tv 85:11-12).

Ai cũng cần công lý, phải được đối xử bình đẳng. Người quyền thế và giàu sang có thể không cần công lý, vì họ luôn sống ung dung, an nhiên tự tại, muốn gì được nấy. Còn người nghèo khổ luôn cần công lý, vì họ luôn bị đàn áp, bị bóc lột, bị khinh miệt, bị hành hạ, bị chèn ép,… Họ “thấp cổ, bé miệng”, có kêu cũng chẳng ai thèm nghe, nhưng họ vẫn cương quyết đòi lại công lý, đòi lại công bình xã hội, vì đó là quyền căn bản của con người (nhân quyền) và họ cũng có đầy đủ phẩm giá của con người (nhân phẩm). “Con giun xéo lắm cũng quằn” và “con chó bị dồn đến chân tường cũng phải cắn lại”. Đó là tự vệ, là nhân quyền cơ bản để sinh tồn.

Thiên Chúa hứa “sẽ tặng ban phúc lộc và đất trổ sinh hoa trái” (Tv 85:13), nhưng đó phải là “đất lành chim đậu”, đất không lành làm sao chim dám đậu? Chim sợ hãi vì “đất không lành, đất nhậu luôn chim”. Khắp nơi trên thế giới ngày nay không ngừng xảy ra xung đột vì vắng bóng công lý, thiếu sự tôn trọng nhân phẩm và nhân quyền. Chúa biết vậy nên Ngài mới bảo mọi người “ra khơi” và “lên đường” để loan báo Tm cho mọi người, nhất là những người vô sản: “Công lý đi tiền phong trước mặt Ngài, mở lối cho Ngài đặt bước chân” (Tv 85:14).

…và RAO TRUYỀN NƯỚC CHÚA

Giai cấp vô sản là dân lao động, là những người thuộc giai cấp hạ lưu, “ăn bữa nay, lo bữa mai”, không có gì dư, luôn sống khổ sở và đầy nỗi lo lắng, không biết ngày mai ra sao. Yêu thương người nghèo là điều cần thiết, vì đó là thực hiện điều Chúa Giêsu đã dạy. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên coi chừng vì có thể chúng ta vẫn lợi dụng hoặc bóc lột người nghèo ngay khi chúng ta có những động thái tưởng chừng là yêu thương họ. Lòng tốt vẫn có thể “ẩn náu” sau tấm-bình-phong-của-lòng-bác-ái!

Chúa Giêsu đã từng cảnh báo: “Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoái lại đàng sau thì không thích hợp với Nước Thiên Chúa” (Lc 9:62). Điều kiện theo Chúa “khắc nghiệt” lắm: “Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa, thì không thể làm môn đệ tôi được” (Lc 14:26). Không chỉ vậy, Ngài còn bắt buộc rõ ràng hơn: “Hãy từ bỏ chính mình và vác thập giá mình hằng ngày mà theo Tôi” (Mt 16:24; Mc 8:34; Lc 9:23).

Tài sản có ít nhất hai ý nghĩa, nghĩa đen và nghĩa bóng. Tài sản là vật chất còn khó bỏ huống chi tài sản là những “ý riêng” của chính mình. Và như vậy, chưa hẳn là người giàu vật chất khó theo Chúa, và người nghèo vật chất dễ theo Chúa. Nhưng dù giàu hay nghèo, về tinh thần hay vật chất, thì chúng ta vẫn được Thiên Chúa mời gọi và truyền lệnh “từ bỏ mọi sự mà theo Ngài”.

Dù sao chúng ta cũng là những người may mắn vì được theo Chúa, dù mức độ khác nhau, được quyền tự do theo Ngài chứ không bị bắt buộc, và hạnh phúc được thân thưa: “Abba! Cha ơi!”, mà Người Cha đó là Thiên Chúa, là Thân Phụ của Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Niềm hạnh phúc đó càng tăng gấp bội! Thánh Phaolô nói: “Trong Đức Kitô, từ cõi trời, Ngài đã thi ân giáng phúc cho chúng ta hưởng muôn vàn ơn phúc của Thánh Thần. Trong Đức Kitô, Ngài đã chọn chúng ta trước cả khi tạo thành vũ trụ, để trước Thánh Nhan Ngài, chúng ta trở nên tinh tuyền thánh thiện, nhờ tình thương của Ngài” (Ep 1:3-4). Thật vậy, “theo ý muốn và lòng nhân ái của Ngài, Ngài đã tiền định cho chúng ta làm nghĩa tử nhờ Đức Giêsu Kitô, để chúng ta hằng ngợi khen ân sủng rạng ngời, ân sủng Ngài ban tặng cho chúng ta trong Thánh Tử yêu dấu” (Ep 1:5-6). Cách giải thích của Thánh Phaolô thật tuyệt vời: “Trong Thánh Tử, nhờ máu Thánh Tử đổ ra mà chúng ta được cứu chuộc, được thứ tha tội lỗi theo lượng ân sủng rất phong phú của Ngài” (Ep 1:7). Đó chính là lòng thương xót của Thiên Chúa. Nhờ Thiên Chúa thương xót mà chúng ta mới được làm thân nhân của Ngài, chứ chúng ta hoàn toàn bất xứng và không có quyền đòi hỏi.

Thậm chí Ngài còn cho chúng ta được biết thiên ý nhiệm mầu: Thiên ý này là kế hoạch yêu thương mà Ngài đã tiền định trong Đức Kitô (Ep 1:9). Thánh Phaolô xác định: “Đó là đưa thời gian tới hồi viên mãn là quy tụ muôn loài trong trời đất dưới quyền một thủ lãnh là Đức Kitô” (Ep 1:10). Tất cả không ngoài “kế hoạch của Thiên Chúa”, và chính trong Đức Kitô, chúng ta đã được nghe lời chân lý là Tin Mừng cứu độ chúng ta. Thánh Phaolô nhấn mạnh: “Trong Đức Kitô, một khi đã tin, anh chị em được đóng ấn Thánh Thần, Đấng Thiên Chúa đã hứa. Thánh Thần là bảo chứng phần gia nghiệp của chúng ta, chờ ngày dân riêng của Thiên Chúa được cứu chuộc, để ngợi khen vinh quang Thiên Chúa” (Ep 1:13-14).

Do đó, “rao truyền Nước Chúa” hoặc “loan báo Tin Mừng” không chỉ là lời mời gọi của Đức Kitô mà còn là trách nhiệm của mọi người tin vào Ngài.

Chúa Giêsu gọi Nhóm Mười Hai lại và bắt đầu sai đi từng hai người một. Đó là những “hạt giống” được gieo vào “đất thế gian”. Ngài ban cho các ông quyền trừ quỷ và chỉ thị cho các ông: “Không được mang gì đi đường, chỉ trừ cây gậy; không được mang lương thực, bao bị, tiền đồng để giắt lưng; được đi dép, nhưng không được mặc hai áo” (Mc 6:8-9). Vật chất, tiền bạc, danh vọng, địa vị, chức tước,… là những thứ có ma lực khiến người ta thoái hóa mau chóng. Ai “dính líu” những thứ đó sẽ khó “đứng vững”, dù đó là ai! Chúa Giêsu không muốn ai sa vào “bẫy tinh vi” của ma quỷ nên Ngài muốn chúng ta có “tinh thần nghèo khó” như những người vô sản chân chính.

Ngài còn dặn dò các ông: “Bất cứ ở đâu, khi anh em đã vào nhà nào thì cứ ở lại đó cho đến lúc ra đi. Còn nơi nào người ta không đón tiếp và nghe lời anh em, thì khi ra khỏi đó, hãy giũ bụi chân để tỏ ý phản đối họ” (Mc 6:10-11). Chúa Giêsu cho phép “phản đối” điều sai trái hoặc người cố chấp. Giáo huấn Xã hội Công giáo cũng đề cập trách nhiệm phải tố cáo cái ác theo tinh thần đó. Vâng lệnh Đức Kitô và theo thể thức Ngài dạy, “các ông đi rao giảng và kêu gọi người ta ăn năn sám hối; các ông trừ được nhiều quỷ, xức dầu cho nhiều người đau ốm và chữa họ khỏi bệnh” (Mc 6:12-13). Đúng ý Chúa thì tất cả đều “mát mái, xuôi chèo” và “thuận buồm, xuôi gió”, vì Chúa Giêsu đã xác định: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15:5).

Lạy Chúa, xin giúp chúng con can đảm hành động theo đúng Tôn Ý Ngài trong mọi nơi và mọi lúc chỉ vì sáng Danh Ngài và cứu các linh hồn. Chúng con cầu xin nhân Danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Thiên Chúa cứu độ của chúng con. Amen.

TRẦM THIÊN THU